پژوهشکده چای، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، اموزش و ترویج کشاورزی، لاهیجان، ایران
چکیده
چای دومین نوشیدنی پرمصرف جهان پس از آب است. تولید چای به‌عنوان یک محصول کشاورزی آب‌بر شناخته می‌شود. برآوردها نشان می‌دهد برای تولید یک کیلوگرم چای ساخته‌شده به‌طور میانگین 2400 لیتر آب و برای یک فنجان چای (250 میلی‌لیتر) حدود 30 لیتر آب مصرف می‌شود. ردپای آب را می‌توان معادل مجموع آب مورد نیاز برای تولید مقدار معینی از محصول در شرایط اقلیمی، مکانی و زمانی تولید توصیف کرد. ارزیابی دقیق ردپای آب در تولید چای می‌تواند به شناسایی نقاط بحرانی در زنجیره تولید (از باغ تا فنجان چای) کمک کند و راهبردهای مؤثری برای کاهش مصرف آب و آلودگی‌ها ارائه دهد. به‌طور معمول، ردپای آب در تولید چای سیاه حدود 3000 تا 12000 مترمکعب بر تن گزارش شده است. بیشترین سهم ردپای آب در تولید چای مربوط به آب سبز (حدود 99 درصد) و پس از آن آب آبی و خاکستری (مجموع یک درصد) قرار دارند. در برخی از مناطق چای‌کاری دنیا میزان ردپای آب و سهم ردپای آب خاکستری بیشتر از حد معمول است. تفاوت در مقادیر ردپای آب سبز، آب آبی و آب خاکستری در مناطق مختلف به‌طور عمده به اقلیم و شرایط آب و هوایی، میزان بهره‌وری تولید، مدیریت باغ (بویژه میزان استفاده از کودهای شیمیایی، سموم و آفت‌کش‌ها)، استفاده از روش‌های کارآمد و برنامه‌ریزی صحیح آبیاری، تولید چای ارگانیک یا غیرارگانیک، بهبود مدیریت پساب‌ها، نوع چای تولیدی، میزان دانش و آگاهی تولیدکنندگان بستگی دارد.
)