تأثیر عصاره‌ی هیدرو الکلی گیاه اکالیپتوس بر مهار زیستی نماتود مولد زخم ریشه‌ی چای (Pratylenchus loosi)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 1. دانشجوی کارشناسی ارشد بیماری شناسی گیاهی، گروه گیاهپزشکی، مؤسسه آموزش عالی غیرانتفاعی دیلمان، لاهیجان، گیلان، ایران

2 استادیار بیماری شناسی گیاهی گرایش نماتدشناسی، پژوهشکده چای، موسسه تحقیقات علوم باغبانی؛ سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،

3 پژوهشکده چای، موسسه علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

چکیده

به ‌دلیل اهمیت بیماری نماتود مولد زخم ریشه‌ی چای در باغ‌های چای شمال کشور و با توجه به اینکه کنترل شیمیایی این نماتود صرفه اقتصادی نداشته و در ضمن برای انسان و محیط‌زیست خطرات بالایی دارد؛ در این تحقیق کارایی عصاره‌های آبی، اتانولی و متانولی گیاه اکالیپتوس علیه لاروها و بالغین نماتود مولد زخم ریشه‌ی چای موردبررسی قرار گرفت. درصد مرگ ‌و میر لاروها و بالغین در پنج غلظت (۴۰۰۰، ۲۳۰۰، ۱۱۰۰، ۵۰۰ پی پی ام و غلظت صفر به‌عنوان شاهد) و در چهار بازه‌ی زمانی ۲۴، ۴۸، ۷۲ و ۹۶ ساعت محاسبه شدند. برای شاهد از آب مقطر استریل استفاده گردید. نتایج حاصل از تجزیه‌ واریانس داده‌ها نشان داد که بین غلظت‌ها و بازه‌های زمانی مختلف تفاوت بسیار معنی‌داری در سطح احتمال یک درصد وجود دارد. مقایسه تأثیر عصاره‌های گیاه اکالیپتوس بر درصد مرگ‌ و میر لارو نشان داد که، عصاره آبی با ۴۰/۶۲٪ در غلظت ۴۰۰۰ پی‌پی‌ام بیش‌ترین اثر و در بازه‌های زمانی مورد آزمایش، عصاره متانولی با ۳۹/۵۳٪ بیش‌ترین تأثیر را بعد از گذشت ۹۶ ساعت داشت. در مقایسه، تأثیر عصاره‌ها بر درصد مرگ‌ و میر بالغین نیز، عصاره اتانولی در غلظت ۴۰۰۰ پی‌پی‌ام با ۲۸/۵۸٪ بیش‌ترین اثر و عصاره آبی بعد از گذشت ۹۶ ساعت با ۷۱/۴۳٪ بیش‌ترین تأثیر را داشت. همان‌طور که پیش‌تر گفته شد در بین عصاره‌های تهیه‌شده، اثر متقابل تنها در عصاره اتانولی معنی‌دار بوده و با غلظت ۴۰۰۰ پی‌پی‌ام بعد از گذشت ۹۶ ساعت باعث بازدارندگی و درنهایت مرگ ‌و میر ۸۸/۶۸٪ از لاروهای نماتود مولد زخم ریشه‌ی چای شد.

کلیدواژه‌ها